ریزازدیادی ارکیده (phalaenopsis sp.) در شرایط درون شیشه

چکیده : روش های سنتی تکثیر ارکیده (phalaenopsis sp.) به علت مشکلاتی که در تکثیر رویشی و زایشی مانند، تنوع و تفرق صفات در نسل f2 و به علت عدم باروری طبیعی، دوره طولانی بلوغ بذر و هتروتروف بودن جوانه زنی با آن مواجه است، عملا در تولید انبوه آن موثر نمی باشد. تکثیر رویشی این گیاه نیز به صورت درون شیشه (in vitro) نیز فرایندی بسیار کند می باشد. جهت رفع این مشکلات سعی شده است با بکارگیری فناوری کشت بافت در تکثیر انبوه این گیاه قدمی هرچند مختصر برداشته شود. پس از ضدعفونی اندام های دست نخوردهه گیاه، انواعی از ریزنمونه ها تهیه و در محیط های غذایی مختلفی چون ms، b5، phytamax، ndm، orchimax و nitsch حاوی تیمارهای مختلفی از ترکیب انفرادی و چندتایی هورمون های سایتوکینینی و اکسینی مانند tdz، z، zr، bap و naa استقرار یافته و میزان باززایی مورد مطالعه قرار گرفت. در مطالعه اثر ریزنمونه، ریزنمونه های جوانه جانبی نتایج بهتری نسبت به سایر ریزنمونه ها از خود نشان دادند. نتایج نشان داد که مناسب ترین ترکیب تیماری برای کالوس زایی و جنین زایی و تکثیر انبوه، محیط غذایی فیتامکس حاوی 1 میلی گرم در لیتر naa، 5/1 میلی گرم در لیتر bap و 2 میلی گرم در لیتر tdz بوده، مناسب ترین ترکیب تیماری موفق در جنین زایی سوماتیکی 5/2 میلی گرم در لیتر tdz در محیط غذایی ndm و برای شاخسارزایی مستقیم ترکیب محیط غذایی فیتامکس حاوی 2 میلی گرم در لیتر bap بود. همچنین در مطالعه تیمارهای مورد مطالعه برای ساقه زایی محیط غذایی فیتامکس همراه با تیمار هورمونی 2 میلی گرم در لیتر tdz و 1 میلی گرم در لیتر bap مناسب ترین نتیجه را نشان داد. نوساقه ها پس از رشد کافی (2-5/1 سانتیمتر)، جهت ریشه زایی به محیط ریشه زایی (فیتامکس بدون هورمون) منتقل و پس از ریشه دار شدن به گلدان حاوی پرلیت و اتاقک رشد انتقال داده شد.